डॉ मेघल संघवी, कन्सल्टन्ट ऑन्कोलॉजिस्ट, वोक्हार्ट हॉस्पिटल, मुंबई सेंट्रल

मुंबई,3 फेब्रुवारी 2022 (GPN) :- पुरुषांमध्ये स्तनाचा कर्करोग दुर्मिळ आहे, सुमारे 1% स्तन कर्करोगाचे रुग्ण पुरुष आहेत. लक्षणे, निदान आणि उपचार हे स्त्रियांमध्ये असतात. भारतातील स्तनाच्या कर्करोगाचे लवकर निदान करण्यात मुख्य मुद्दा हा आहे की पुरुषांना कळते की त्यांना ढेकूळ किंवा स्त्राव किंवा सूज येणे इत्यादी. परंतु पुरुषांना स्तनाचा कर्करोग होऊ शकतो याची जाणीव क्वचितच असते आणि त्यामुळे लवकर डॉक्टरकडे जाण्यास विलंब होतो. पुरुषांमध्ये स्तनाच्या ऊतींची कमतरता असते त्यामुळे ती छातीवर जलद पसरते.

पुरुषांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचे लवकर निदान झाल्यास चांगले रोगनिदान आणि उच्च जगण्याचा दर देखील जास्त असतो तसेच पुरुषांमध्ये लवकर निदान होणे अवघड नसते त्यामुळे घाबरून न जाता वेळेवर डॉक्टरांकडे जाणे आवश्यक आहे. जेव्हा स्तनाच्या नलिका पेशी असमानतेने गुणाकार करतात, तेव्हा त्यांची वाढ किंवा ढेकूळ तयार होऊ शकते ज्याला ट्यूमर म्हणतात. ही गाठ जर कर्करोगाची असेल तर ती झपाट्याने वाढेल आणि शरीराच्या दूरच्या अवयवांमध्ये पसरू शकते म्हणून लवकर आणि वेळेवर ओळखणे महत्त्वाचे आहे.

खालील जोखीम घटक समाविष्ट आहेत
• वाढते वय

• स्तनाच्या कर्करोगाचा कौटुंबिक इतिहास

• यकृत सिरोसिस, लठ्ठपणा, वृषण काढून टाकणे यासारखे रोग शरीरात स्त्री संप्रेरक वाढवतात.

• क्लाइनफेल्टर्स सिंड्रोम ज्यामध्ये मुलांमध्ये अतिरिक्त एक्स गुणसूत्र असते त्यामुळे ते पुरुष संप्रेरक (अँड्रोजेन्स) आणि अधिक महिला संप्रेरक (इस्ट्रोजेन) तयार करतात.

काळजी सुनिश्चित करा:

एखाद्या कुटुंबात स्तनाच्या कर्करोगाच्या अनेक रुग्णांचा इतिहास असल्यास, लठ्ठपणा असल्यास, सिरोसिस सारखा यकृताचा आजार असल्यास किंवा संप्रेरक उपचार (इस्ट्रोजेन थेरपी) करीत असल्यास त्या व्यक्तीने जागृत असले पाहिजे आणि जागरुक असणे आवश्यक आहे की त्याला कदाचित स्तनाचा कर्करोग होण्याचा उच्च धोका आहे. भविष्यातील शक्यता महिलांमध्ये त्यापेक्षा खूपच कमी असली तरी. कोणतीही लक्षणे आढळल्यास, लवकर ओळखण्यासाठी आणि जगण्याची क्षमता सुधारण्यासाठी उपचारांसाठी डॉक्टरकडे जाण्यास विलंब होऊ नये. सर्व वाढलेले स्तन कर्करोगाचे नसतात. जर वाढ दोन्ही बाजूंनी होत असेल तर बहुतेक वेळा तो गायकोमास्टिया असू शकतो. पुरुषांच्या छाती वरील कोणतीही ढेकूळ किंवा सूज नेहमीच कर्करोगाची असू शकत नाही परंतु डॉक्टरांनी त्याचे मूल्यांकन केले पाहिजे.

=====================